ඉස්ලාමයේ දෙමාපියන්ගේ සහ දරුවන්ගේ යුතුකම් (Duties of parents and children in Islam)

පවුල් ජීවිතය සම්බන්දයෙන් ඉස්ලාම් දහම විශාල වටිනාකමක් ලබා දෙන්නේය. එය නබිතුමාගේ ජිවිතාදර්ශය තුලින්ද පෙන්වා දී ඇත. නබිතුමාගේ හදිසයකට අනුව පුද්ගලයෙකු මිය යන විට ඉතිරිකොට යන වටිනාම සම්පත වන්නේ දෙමව්පියන් වෙනුවෙන් දුආ ප්‍රාර්ථනා කරන යහපත් දරුවන්, සෑමදාම කුලිය ලැබෙන පරිදි ආයෝජනය කොට ඇති පරිත්‍යාග සහ ප්‍රයෝජනවත් දැනුම වේ (ඉබ්නු හිබ්බාන්). 

පිරිමි දරුවෙකුගේ ස්වර්ගය මවගේ දෙපාමුල තිබෙන බවත් පියාගේ සතුට අල්ලාහ්ගේ සතුටට හේතුවක් බවත් නබිතුමා පවසා තිබේ. තවද දෙමව්පියන් විෂයෙහි අල් කුරානය මෙසේ පවසයි: “මිනිසා තම දෙමව්පියන්ට කෘතඥ වන මෙන් සහ කරුණාව දක්වන මෙන් අපි ඔහුට නියම කරන්නෙමු. ඔහුගේ මව ඉතාමත් අමාරුවෙන් (ගර්භයෙහි) ඔහුව උසුලාගෙන හිද, ඉතාමත්  අමාරුවෙන්ම ඔහුව ප්‍රසුත කරන්නීය. ඇය ගැබ් ගෙන සිටීමත් (ප්‍රසුත කල දරුවාට) කිරිවලින් පෝෂණය කිරීමත් මාස තිහකි. මොහු තරුණ වියට පත් වී අවුරුදු හතලිහ අත්කර ගත්පසු, “මගේ දෙවියනි! ඔබ මා කෙරෙහිද, මාගේ දෙමව්පියන් කෙරෙහිද, පහල කරන ලද දයාව සදහා මා කෘතඥ වී ඔබගේ තෘප්තිය් අත් කර ගත හැකි හොද ක්‍රියාවන් කරන මෙන් ඔබ මා හට ශක්තිය ලබා දෙනු මැනව!, තවද මාගේ දු දරුවෝ යහපත් දරුවන් කරනු මැනව!” (Q 46:15).

කෙසේ වෙතත් ආගමට ලැදියාවක් ඇති දරුවන් බලාපොරොත්තු විය හැක්කේ කුඩා අවදියේදී ඔවුන්ට දහම ගැන මනා දැනුමක් ලබා දුන්නේ නම් පමණි. මේ හේතුවෙන් දෙමව්පියන්ගේ යුතුකම වන්නේ ලෞකික අධ්‍යාපනයත් සමග ආගම පිලිබඳ දැනුමත් ලබා දීමය. එහෙත් අවාසනාවකට මෙන් නවීන සමාජන තුල බොහෝ දෙමව්පියන් දහමට වඩා ලෞකික දේවල් වලට මුල් තැන ලබා දී තිබේ. එය තමන්ටම කරගන්නා විශාල හානියකි. 

දෙමව්පියන්ට කීකරු වීම ළමයින්ගේ අනිවාර්‍ය වගකීමකි. එහෙත් එම තත්වය උදා කර ගත හැකි වන්නේ මුල සිටීම අල්ලාහ් කෙරෙහි බිය බැතිකම ඇති වන පරිදි කට යුතු කළහොත් ය. මේ නිසා කුඩා කාලයේ සිටම ඉස්ලාම් දහමින් නියම කොට තිබෙන අනිවාර්ය කරුණු පිළිපැදීමට පුහුණු කල යුතුය. ඒවා පහසුවෙන්ම කල හැකි වන්නේ දෙමව්පියන් ඒවා පිලිපැදීමෙන් ය. 

දෙමව්පියන්ට කීකරු වීම අනිවාර්ය වුවත් දැනුම නොමැති කමින් අල්ලාහ්ට සමානයන් තබන ලෙස නියෝග කලේ නම් ඊට කීකරු විය යුතු නැත. “දෙමාපියන්ට හොඳ කරනමෙන් සහ කීකරුවන මෙන් අපි මිනිසාට නියමකර ඇත්තෙමු. එහෙත් ඔවුන් ඔබට දැනුම නොමැති දෙයක් මා සමග (සමාන කිරීමට) උත්සාහ කරන්නේනම් ඔවුන්ට අවනත නොවනු” (Q 29:8). කෙසේ වෙතත් අප ජිවත් වන සමාජයේ ඇතැම් දෙමව්පියන් ඔවුන්ගේ දැනුම නොමැති කම නිසා දෙවියන්ට සමානයන් තැබීමට පෙන්වා දෙන්නේය. උදාහරණයක් ලෙස මිය ගිය අයගේ සොහොන් වලට ගොස් දුආ ප්‍රර්ථනා කිරීම, ඔවුන් වෙනුවෙන් සතුන් කැප කිරිම, ඔවුන් වෙනුවෙන් පඬුරු දැනීම පෙන්වා දිය හැකිය. එවැනි අවස්ථාවලදී දෙමව්පියන්ට කීකරු විය යුතු නැත. 

දෙමව්පියන් තම යුතුකම් හරි හැටි ඉටු නොකළේ නම් එහි ප්‍රතිපල මහලු වියට පත් වූ පසු තම දරුවන්ගෙන් අත්විඳීමට සිදු වේ. මෑත කාලයේදී එක්තරා කාන්තාවක් ඇයගේ මව මහලු වියට පත් වූ පසු බලු කුඩුවට දැමු පුවතක් පත්තර වල වාර්තා විය. එවැනි ඛේදනීය තත්වයන්ට හේතුව නිසි වයසේදී දරුවන්ට දහම ගැන අවබෝදයක් ලබා නොදීම ය. එහෙත් අල් කුරානයේ මෙසේ දැක්වේ: “ඔබගේ දෙවියන් ඔහුට පමණක් නමදින ලෙස ඔබට නියම කර ඇත. තවද ඔබ ඔබගේ  දෙමව්පියන්ට කෘතඥවිය යුතුය. ඔවුන් දෙදෙනාම හෝ එක්කෙනෙකු ඔබගේ ජිවිත කාලය තුල දී මහලු වියට පත් වූයේනම් ඔවුන්ට අගව්රවවන ආකාරයේ කිසිම වචනයක් නොකියනු. ඔවුන්වෙත බැන නොවදිනු, ඔවුන්ට ගෞරවයෙන් ආමන්ත්‍රණ කරනු. ඔවුන්හට යටහත් පහත්ව නිහතමානීව කරුණාව දක්වනු. තවද පවසනු: මාගේ දෙවියනි, මා කුඩාකල සිට හදාවඩාගත් ඔවූන් වෙනුවෙන් ඔබගේ කරුණාව දක්වනු මැනව, ” (Q 17:23-24).

දෙමව්පියන් විෂයෙහි ඉතා ප්‍රවේසම් විය යුතුය. ඇයිද යත් දෙමාපියන්ට උපකාර කිරීමෙන් ස්වර්ගය අත්කර ගැනීමට අපොහොසත් වූ තැනැත්තාට නබි තුමා මෙසේ ශාප කොට තිබේ. “අබුහුරෛරා රලි තුමා පවසන වගනම්: “ඔහු දුවිලි මෙන් අවමානයට පත්වේවා! ඔහු දුවිලි මෙන් අවමානයට පත්වේවා!” එවිට සහාබාවරු ඔවුන් කව්රුන්දැයි නබිතුමාගෙන් විමසා ඇත. ඊට පිළිතුරු දුන් නබිතුමා මෙසේ කිවේය. ඔවුන් තම දෙමව්පියන් දෙදෙනාම හෝ ඉන් එක්කෙනෙකු මහලු වියට පත් වූ පසු ඔවුන් හට උපකාර කිරීමෙන් ස්වර්ගය අත්කර නොගන්නා අය බවයි”(මුස්ලිම් 6189).

නවීන සමාජන ගැන සැලකීමේදී දරුවන්ගෙන් පමණක් නොව දෙමව්පියන්ගෙන්ද බොහෝ වැරදි සිදු වේ.  මේ නිසා දරුවන් ඇති දැඩි කිරීමේදී දෙමව්පියන්ගේ අවධානය මෙම කරුණු කෙරෙහි යොමු විය යුතුය. දරුවන් යන එන තැන් පිලිබඳ දෙමව්පියන් සැලකිලිමත් විය යුතුය. ඔවුන් ආශ්‍රය කරන යහළුවන් ගැන අවධානය යොමු කල යුතුය. දරුවන් නිසි කලට වෙලාවට සලාතය ඉටු කරනවාදැයි අවදානයෙන් සිටිය යුතුය. මේවා නොසලකා හැරීමෙන් යම් දවසක පසුතැවිලි වීමට සිදු වනු ඇත. ඒ කෙසේ වෙතත් දරුවන් ඇතිදැඩි කල ආකාරය ගැන විනිශ්චය දිනයේදීද ප්‍රශ්න කිරීමට නියමිතය. 

By Fasy Ajward. B.Sc(PhysicsSpecial)Hons.Japura. 

Ex: Research officer at Ceylon Institute of Scientific and Industrial Research.

https://www.facebook.com/thetruepathofislam

http://truepath1.blogspot.com/

Twiter:- thetrue_path